มูลนิธิไทยรัฐ และบริษัท วัชรพล จำกัด มีความมุ่งมั่นในการมีส่วนร่วมพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของชาติ เพื่อสร้างความเป็นพลเมืองดี เป็นกลไกในการขับเคลื่อนการจัดการศึกษาต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยา ให้นักเรียนทุกคนเป็นสมาชิกของสังคมที่มีอิสระภาพและพึ่งตนเองได้ เคารพสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น เคารพความแตกต่าง เคารพหลักความเสมอภาค เคารพกติกา ไม่แก้ปัญหาด้วยความรุนแรง ใช้สิทธิเสรีภาพโดยควบคู่กับความรับผิดชอบต่อสังคม มีจิตสาธารณะ กระตือรือร้น รับผิดชอบ ร่วมขับเคลื่อนแก้ไขปัญหาสังคมในระดับต่างๆ และสามารถใช้เครื่องมือเพื่อการแสวงหาความรู้ ประกอบด้วย การใช้ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียนถูกต้อง คล่องแคล่ว เหมาะสมตามระดับชั้น ใช้ภาษาอังกฤษเพื่อเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ใช้คอมพิวเตอร์สื่อสารผ่านระบบไอซีทีอย่างมีคุณภาพ สืบค้นข้อมูลอย่างหลากหลาย มีวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสมตามสถานการณ์ มีความสามารถด้านการคิดวิเคราะห์ และมีคุณลักษณะความเป็นไทย มีคุณธรรม จริยธรรม อนุรักษ์ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมไทยและท้องถิ่น

โครงการต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยา เป็นโครงการที่สนับสนุนการพัฒนาทั้งระบบในโรงเรียนไทยรัฐวิทยา เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียนเป็นสำคัญ และมุ่งมั่นให้โรงเรียนไทยรัฐวิทยาเป็นโรงเรียนที่มีคุณภาพ ดำเนินงานจัดการศึกษาอย่างมีระบบและต่อเนื่อง ตามเจตนารมณ์ที่นำนโยบายการปฏิรูปการเรียนรู้ของกระทรวงศึกษาธิการ และแผนยุทธศาสตร์โรงเรียนไทยรัฐวิทยา ฉบับที่ 4 (พุทธศักราช 2559 – 2562) อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งมีโรงเรียนเป้าหมาย 101 โรงเรียน

โดยปี 2559 เป็นระยะเตรียมการคัดเลือก สรรหาโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการกลุ่มละ 1 โรงเรียน สร้างความเข้าใจในการดำเนินงานโครงการกับกลุ่มโรงเรียนไทยรัฐวิทยาที่เข้าร่วมโครงการ ทำข้อตกลงระหว่างมูลนิธิไทยรัฐและสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กับโรงเรียนไทยรัฐวิทยาที่เข้าร่วมโครงการ

แนวทางในการคัดเลือกต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยาให้โรงเรียนในแต่ละกลุ่มดำเนินการเขียนแผนยุทธศาสตร์โครงการต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยาของตนเองในรอบ 4 ปี (ปีการศึกษา 2559-2562) โดยมูลนิธิไทยรัฐจะพิจารณาตามแผนยุทธศาสตร์ที่สอดคล้อง และมีแนวโน้มในการพัฒนาเป็นต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยา กรณีที่กลุ่มใดไม่ได้รับการพิจารณาเนื่องจากแผนยุทธศาสตร์ฯ ไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของมูลนิธิไทยรัฐ จะพิจารณาโรงเรียนในกลุ่มอื่นๆ ที่มีแผนยุทธศาสตร์ของโรงเรียนสอดคล้องกับการพัฒนาให้เป็นไปตามโครงการต้นแบบโรงเรียนไทยรัฐวิทยาจนครบ 13 โรงเรียน